متن یادداشت حجت الاسلام والمسلمین سید یدالله شیرمردی با عنوان «منابع آزاد شده برجام به مثابه حق الناس، اولویت اصلی و فوری؛ حمایت از تولید، حمایت از تولید و حمایت از تولید» به شرح ذیل است:
تولید، راهبردی استراتژیک و شاهراهی برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی است. تولید صنعتی، کشاورزی، فنی مهندسی، صنایع الکترونیک، آی تی و آی سی تی، نظامی و لجستیک، هوافضا و … . اقتصاد پویا و شکوفا از تولید سرچشمه میگیرد. قدرت اقتصادی شدن چین، ژاپن، اروپا، آلمان و آمریکا بر اثر تولید بالاست. تولید محور توسعه اقتصادی و حتی فرهنگی، سیاسی و نظامی است. تولید نقش محوری و کلیدی در استقلال یک ملت و حفظ تمامیت ارضی کشور و امنیت جامعه دارد. تولید در حل معضل بیکاری و اشتغال و رفع آسیبهای سنگین اجتماعی تأثیر بسزایی دارد. رشد تولید یک ملت نشان از شعور و استعداد علمی و تاریخی و پشتکار قوی آنان دارد. مللی که در تولید پیشتاز هستند در فرهنگ و رفاه عمومی نیز پیشتاز هستند و چنانچه معنویت و توحید را هم که رشد، توسعه و تولید وسیلهای برای رسیدن به آن میباشد، داشته باشند، مصداق سعادتمندی در دنیا و آخرت میباشند. البته در اقتصاد دینی و توحیدی تولید شاخصها و بایدها و نبایدهای خاصی دارد. عدالت محور اقتصاد توحیدی و اسلامی است، استعمار و استثمار غربی ابداً در آن راهی ندارد، ثروت و تولید ثروت یک عبادت است نه وسیلهای برای تفاخر، تکبر و برده کردن بشریت.
تولید ثروت به عنوان یک ارزش
در اقتصاد اسلام و ادیان الهی تکنولوژی، صنعت و ثروت وسیلهای برای رسیدن به قرب الی الله است. لیکن در جوامع غربی و غیر الهی به جای پرستش خدای قادر سبحان، تکنولوژی مورد پرستش قرار میگیرد. رفاه و دنیا پرستی را خدای خود قرار دادهاند.» أَرَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ أَفَأَنتَ تَکُونُ عَلَیْهِ وَکِیلًا «آیا آن کس را که هوای نفس را به خدایی گرفته بود دیدی؟ آیا تو ضامن او هستی؟
تولید و تولید ثروت نتیجه آن تمشیت امور بندگان خداست و ایجاد رفاه و سعادتمندی دنیا برای بندگان شایسته و صالح خداست چرا که دنیا نیز مزرعه آخرت آنان است. از منظر و نگاه اسلام و سنت نبوی (صلی الله علیه و آله وسلم) و ائمه معصومین (علیه السلام) تولید ثروت یک عبادت مهم و اساسی میباشد. نه اینکه تولید ثروت و ایجاد کار و اشتغال و معاش مذموم نیست بلکه در این مسیر سیر کردن و تلاش کردن مثل مجاهد فی سبیل الله است که اگر هم در این راه بمیرد و از بین برود اجر شهید را دارد. بسیاری از عبادات مهم و پر اجر و پاداش اسلام عباداتی است که نیاز به داشتن پول و ثروت دارد. مثل حج رفتن، صدقه دادن و انفاق کردن، وقف نمودن، سیر کردن گرسنگان، سیراب نمودن تشنگان، پوشیدن برهنگان، ریشه کن کردن فقر و حاجت برآوردن مؤمنان در قرض الحسنه، و نیازهای مادی، ساختن بناهای دینی و عام المنفعه مثل مسجد، بیمارستان، حسینیه، دانشگاه، پل، راه و …
در بسیاری از آیات قرآن کریم جهاد مال در کنار جهاد جان آمده است.» وَالْمُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ «و مهم اینکه جهاد مال در اغلب موارد مقدم بر جهاد جان ذکر شده است. امیرالمؤمنینعلیه السلام) امام عارفان و زاهدان و پارسایان در این خصوص میفرمایند: المال شرف المومن یعنی مال شرافت مؤمن است. امام صادق (علیه السلام) نیز میفرمایند: میاسیر شیعتنا، امناؤنا علی محاویجهم، فاحفظونا فیهم یحفظکم الله. توانمندان شیعیان ما، برای نیازمندانشان، امینهای ما هستند، زیرا، ما را در بین آنان حفظ میکنند، [یعنی، با بذل مالشان، آنها را، هم چنان پیرو ما نگاه میدارند] خداوند، توانمندان دلسوز را حفظ کند!
تمدن ۷ هزار ساله ایران؛ پیشتاز در تولید
کشور ما در تاریخ ۷ هزار ساله خود پیش قدم ترین جوامع در تولید، اشتغال و تولید ثروت بوده است. تولید و صنعت و علم و دانش کنونی جهان مرهون همین پیشگامی ایرانیان است. یافتههای باستان شناسان و پژوهشهای تاریخ نگاران نشان میدهد در طول تاریخ ایرانیان در کشاورزی، صنعت، معدن، پزشکی، نجوم، تسلیحات نظامی و … پیش قراول جهان عصر خویش بودهاند. امروز در هزاره سوم واقعاً درشان این ملت بزرگ مسلمان و متمدن نیست که صنایع و تولیداتش در باتلاق رکود دست و پا بزند. امروز از صنعت کفش تا صنعت فرش کشور از کشاورزی تا صنایع فولاد و پتروشیمی و تا نساجی و شیشه سازی و صنایع ساختمانی همه زیر چرخ ماشین رکود در حال له شدن هستند.
رکود نفسگیر و نقدینگی یک تریلیون تومانی در دولت یازدهم
فشار رکود در کنار تلاش دولت برای افزایش سهم مالیات در درآمدهای عمومی کشور به نحوی که این سهم به ۸۵ هزار میلیارد تومان در بودجه سال ۱۳۹۵ رسیده است فشار بیسابقهای را به پیکر نحیف تولید در کشور وارد کرده که بسیاری از صنعت گران ما امروز خانه نشین شدهاند و تعداد زیادی از کارگران بیکار. هر روز خبرهای ناگواری از گوشه کنار کشور به گوش میرسد. یک روز نماینده مجلسی از تعطیلی نیمی از صنایع اصفهان خبر میدهد. روز دیگر می گویند ۱۸ هزار کارگر در شیراز بیکار شدهاند. وزیر تعاون اعلام میکند هر ۵ دقیقه یک نفر به خیل بیکاران در کشور افزوده میشود. صف بیکارانی که برخی آن را از ۳.۵ تا ۶ میلیون نفر عنوان میکنند. بخش معظمی از این بیکاران فارغ التحصیلان دانشگاههای کشور هستند. بانک مرکزی در تازهترین گزارش از روند اقتصاد کشور در ششماهه سال ۹۴ کاهش قابل ملاحظه قیمتهای جهانی نفت خام و تداوم تحریمها را عوامل بازگشت رکود به اقتصاد کشور در سال جاری اعلام کرده و نوشته است: ۶۵ درصد بودجه عمرانی دولت محقق نشد. در شش ماهه نخست امسال فقط ۸۶۰۰ میلیارد تومان صرف امور عمرانی شده است. متاسفانه رکود بازار سرمایه و بورس که از روز آغاز به کار دولت یازدهم شروع شد، در سال ۹۴ هم ادامه دارد. بر اساس گزارش بانک مرکزی شاخص کل بورس در شهریور ماه سال ۱۳۹۴ نسبت به پایان سال ۱۳۹۳ با ۱.۵ درصد کاهش همراه بود. بررسی شاخصهای کلیدی بورس اوراق بهادار نشان میدهد که در شش ماهه نخست سال ۱۳۹۴ چهار متغیر اصلی این بازار شامل: شاخص کل، ارزش بازار، ارزش معاملات و تعداد خریداران به ترتیب با ۱۴.۱، ۱۹.۱، ۴۵.۸ و ۱۶.۱ درصد کاهش نسبت به شش ماهه نخست سال ۱۳۹۳ همراه بودهاند. این بیانگر تداوم وضعیت رکودی بازار است که از دی ماه سال ۱۳۹۲ آغاز شده است. این رکود در حالی است که حجم نقدینگی کشور و بدهی دولت به بانک مرکزی در حال افزایش است. حجم نقدینگی در پایان شهریورماه سال ۱۳۹۴ به ۸۷۲.۷۵ هزار میلیارد تومان رسید که در مقایسه با اسفندماه سال ۱۳۹۳ از رشدی برابر ۱۱.۵ درصد برخوردار بود. خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی نیز با ۲۲۱.۹ درصد افزایش نسبت به پایان سال ۱۳۹۳ و با سهمی فزاینده برابر ۵.۶ واحد درصد، عامل دیگر فزاینده در رشد پایه پولی در شش ماهه نخست سال ۱۳۹۴ بوده است. با ادامه این روند اغلب پیش بینیها این است که حجم نقدینگی در پایان دولت یازدهم به یک تریلیون تومان در وضعیت رکود برسد.
ولخرجی و تشریفات ممنوع؛ تولید و رفع بیکاری اولویت اول است
اگر ۱+۵ و آمریکاییها به تعهدات خود در برجام وفادار باشند طی روزهای آینده منابع مالی ذخیره شده در حسابهای خارجی آزاد میشود و از این طریق ۶ میلیارد دلار در اختیار دولت قرار میگیرد. همچنین 23 میلیارد دلار از ذخایر حسابهای خارجی بانک مرکزی آزاد میشود و علاوه بر این ۴۲ میلیارد دلار از منابع صندوق توسعه ملی آزاد میشود.
چنانچه این اتفاق رخ دهد به لحاظ عقلی و شرعی مهمترین اولویت دولت حمایت از تولید است. ۶ میلیارد دلاری که در اختیار دولت قرار میگیرد معادل ۱۸ هزار میلیارد تومان است که با این رقم میتوان بسیاری از صنایع و بنگاههای تولیدی ورشکسته و یا در آستانه ورشکستگی را نجات داد. با این ۱۸ هزار میلیارد تومان که برابر ۶ ماه یارانه نقدی است که دولت به مردم میدهد، میتوان حداقل ۲ میلیون شغل جدید در کشور ایجاد کرد. با این پول میتوان هزاران بنگاه تولیدی کوچک و متوسط و هزاران شرکت دانش بنیان تأسیس نمود تا سرمایههای انسانی تحصیل کرده در آن بکار گرفته شوند. بانک مرکزی میتواند با ذخایر ۲۳ میلیاردی آزاد شده بازار ارز را مدیریت و پاسخگوی تقاضای وارد کنندگان باشد. البته این ذخایر نباید خرج واردات کالاهای لوکس و مصرفی شود. این پول حتماً میبایست صرف خرید کالاهای سرمایهای و به خصوص واردات تکنولوژی در کشور شود. تکنولوژی صنایع ما در سالهای تحریم فرسوده شده است و دیگر پاسخگوی نیازهای بازار نیست. از طرفی معلوم نیست که دوباره این فرصت از دست برود لذا بانک مرکزی وظیفه دارد ذخایر آزاد شده را به صورت هدفمند و برنامه ریزی شده صرف خرید کالاهای سرمایهای اعم از قطعات و تجهیزات استراتژیک برای صنایع کشور و واردات فناوریها و تکنولوژیهای نوین نماید. منابع ۴۲ میلیارد دلاری صندوق توسعه ملی نیز از طریق بانکهای عامل میتواند شرکتهای خصوصی و تعاونیها را برای فعالیتهای تولیدی مولد شارژ کند. این منابع آزاد شده باید خرج بند به بند سیاستهای اقتصاد مقاومتی شود. خدای ناکرده دولت نباید در دام ولخرجی بیفتد، تشریفات ممنوع است، حتی برخی کارهای عمرانی را میتوان یک سال به عقب انداخت و با این منابع چرخ تولید را راه انداخت. چرخ تولید و اشتغال اگر راه بیفتد بسیاری از آسیبهای اجتماعی نیز برطرف میشود. امروز ۱۱ میلیون حاشیه نشین در کنار شهرهای بزرگ، ۲.۵ میلیون معتاد، ۲.۵ میلیون زن سرپرست خانوار و… در کشور وجود دارد که با ایجاد اشتغال میتوان بخش معظمی از روند رشد این آسیبها را مهار کرد. اشتغال به طور مستقیم بر روی نرخ ۲۲ درصدی طلاق در کشور، آمار ۱۵ میلیونی پروندههای قضایی و حتی فساد و فحشاء تأثیر گذار است. خدای ناکرده دولت منافع زودگذر سیاسی را به تحولات اقتصادی یکی دو ماهه پایانی سال گره نزند که اگر برای تصاحب چند کرسی مجلسین به اتلاف اموال آزاد شده ملت و اقدامات پوپولیستی در آستانه انتخابات دست یازد؛ ملتی که امروز بیش از هر زمان دیگری به این منابع برای خروج از رکود و بیکاری احتیاج دارد، مطمئناً یک خطای راهبردی در کارنامه خود به جا گذاشته است و در دنیا و آخرت باید پاسخگوی حق الناس باشد. طرحهای غیر کارشناسی مثل اختصاص بن کارت کالا به مردم که در نهایت منجر به تقویت کارخانجات لوازم خانگی خارجی و تولیدکنندگان قطعات شرقی و غربی میشود و یا وام ۲۵ میلیونی خودرو برای فروش مشتی خودرو چینی و یا مونتاژ شده با قطعات چینی و… که اظهر من الشمس است برای انتخابات طراحی شده، نگران کننده است. انشاء الله که دولت محترم با اولویت بندی و اهتمام ویژه به امر تولید و خروج از رکود نفسگیر این منابع را مدیریت خواهد نمود.