به گزارش خبرگزاری علم و فناوری از استان مازندران، بحث مهاجرت از روستاها به شهرها و حتی از شهرهای کم برخوردار به شهرهای بزرگ سالیان سال شروع شده است.
دلائل مهاجرت‌ها
دلائل متعددی در ارتباط با مهاجرت در کشور وجود داشت که یکی از مهمترین مولفه‌های مهاجرت از شهرهای کوچک و کمتر برخوردار بحث نداشتن شغل مناسب بوده است.
اقدامات خاصی توسط دولت‌ها برای مهاجرت معکوس انجام نشده و بسیاری از مهاجران در داخل کشور به فکر بازگشت به موطن اصلی خویش نیستند.
شهرهای بزرگ و صنعتی در گذشته مقصد بسیاری از مهاجران در کشور بوده است که با وجود مشکلات اقتصادی و تعطیلی برخی واحدهای صنعتی بزرگ مهاجرت به شهرهای شمالی کشور به دلیل بحث تغییر اقلیم در حال افزایش است.
گزارش مهاجرت به شهرهای شمالی کشور برای اولین بار در کارگروهی استانی توسط مدیرکل هواشناسی استان مازندران که دغدغه جدی در ارتباط با تغییر اقلیم و اقدامات انجام نشده در سطح استان و کشور دارد مطرح شده است.
البته مطالب مطرح شده مدیرکل هواشناسی مازندران به نقل از یکی از مدیران مدارس در ارتباط با ثبت نام افراد غیر بومی مازندران که تعداد آنها در حال افزایش است مطرح شده است.
مازندران و سابقه مهاجرت
مهاجرت‌های که از این به بعد در استان مازندران انجام می‌شود، مربوط به تغییر اقلیم و بدی آب و هوا بوده پس از اشباع شدن بحث مهاجرت به شهرهای بزرگ کشور این روزها حضور مهاجران در شهرهای شمالی کشور به نظر می‌رسد که نگرانی‌ها را در حوزه اجتماعی به دنبال دارد.
فرهنگ شهرهای شمالی کشور به دلیل گردشگر پذیر بودن همیشه مورد تهاجم خورده فرهنگ‌های که بابت حضور گردشگران به این استان صورت می‌گرفت قرار داشته و دارند و همچنان این روند ادامه دارد، با حضور مهاجران به دلیل تغییر اقلیم و احتمال گسترده تر شدن آن به نظر می‌رسد که متولیان امر باید در این ارتباط چاره اندیشی کنند.
نقش انکار نذیر انسان‌ها در مهاجرت‌ها
در ارتباط با مشکلات اجتماعی و تبعاتی که ممکن است به خاطر تغیر اقلیم و مهاجرت‌های که پس از آن به استان‌های شمالی کشور انجام شود با محمود شارع پور استاد دانشگاه علوم اجتماعی دانشگاه مازندران گفت و گویی انجام دادیم که تبعات و خطرات مهاجرت‌های ناخواسته و مشکلات اجتماعی که ممکن است به تبع آن ایجاد شود را بیشتر مورد بررسی قرار دادیم.
وی با اعلام اینکه بخشی از فرایند تغییر اقلیم طبیعی است، افزود: انسان‌ها ممکن است به صورت مستقیم در این بخش نقشی نداشته باشند اما بخشی از تغییر اقلیم ناشی از سبک زندگی ما انسان‌ها بوده و چندان طبیعی نبوده و حتی امکان کنترل و مدیریت آن وجود دارد.
استاد دانشگاه مازندران اضافه کرد: اگر رفتار ما باعث تغییر اقلیم شده و مشکلاتی برای جامعه ایجاد کرده برای عده‌ای از انسان‌ها باید به فکر این باشیم که رفتارها را اصلاح کنیم.
وی با اعلام اینکه با تغییر رفتارها و سبک زندگی به احتمال بسیار قوی بخش عمده‌ای از تغییر اقلیم هم از بین می‌رود،گفت: می‌توانیم با مدیریت اثرات تغییر اقلیم را به شدت کاهش دهیم.
شارع پور یادآور شد: بعضی‌ها تصورشان این است که تغییر اقلیم اجتناب ناپذیر بوده و ما انسان‌ها چندان نقشی در بروز و کنترل آن نداریم و به صورت طبیعی در حال اتفاق بوده و در حال حاضر به فکر مدیریت آن هستیم.
تغییر اقلیم فلسفه ایجاد مهاجرت
وی با اعلام اینکه در حال حاضر در برخی از نقاط کشور به دلیل سوء مدیریت و بی فکر مشکلاتی برای مردم ایجاد شده است، گفت: تغییر اقلیم مردم را وادار به مهاجرت کرده است که مردم از استان‌های مختلف در حال مهاجرت هستند.
این استاد دانشگاه با اعلام اینکه مردم این مناطق تنها راه برون رفت از مشکلات را مهاجرت می‌دانند، گفت: در چند سال اخیر انبوهی از مهاجرت‌ها به استان‌های نزدیک به این مناطق اتفاق افتاده ولی چون نقاط نزدیک دچار مشکل شدند، دامنه مهاجرت به سمت شمال کشور کشیده است و در حال حاضر مورد هجوم مهاجران قرار گرفته است.
وی در ارتباط با مشکلاتی که در جامعه میزبان اتفاق می‌افتد، افزود: در جامعه میزبان باید بررسی شود که چه مقدار آگاهی و حساسیت وجود دارد،مسؤولان استان گیلان، گلستان و مازندران آیا حواس‌شان هست که چه تعداد جمعیت وارد این استان‌ها می‌شود و این جمعیت چه ویژگی داشته و این افراد به کدام نقطه از استان وارد می‌شوند و چه تغییراتی را این افراد و مهاجران ایجاد می‌کنند.
شارع پور اضافه کرد: این موضوع به صورت کلی جای نگرانی دارد که در مدیریت ارشد این استان‌ها این دغدغه وجود ندارد و این پدیده را به حال خودشان رها کردند.
تجربه دنیا نسبت به پدیده مهاجرت
وی ادامه داد: تجربه دنیا در ارتباط با مهاجرت‌ها اینگونه هست که اگر منطقه‌ای مورد هجوم قرار می‌گیرد، همان منطقه در مدت زمانی خودش دچار مشکلات می‌شود، انواع آسیب‌ها و انحرافات اجتماعی در این مناطق ایجاد می‌شود.
این استاد دانشگاه مازندران با اعلام اینکه شهر یزد از جمله شهرهای کشور بوده که مشکلات اجتماعی نداشته و یا بسیار کم بوده است، افزود: سرقت، طلاق و مشکلات اجتماعی در رتبه بسیار پائینی در این استان‌ها بوده اما به دلیل مهاجرت‌ها از استان‌های کم برخوردار باعث شده که شهر یزد یکی از استان‌های داری مشکلات اجتماعی تبدیل شود.
وی ادامه داد: این اتفاق می‌تواند برای استان‌های شمالی مانند مازندران ایجاد شود،گروهی که وارد می‌شوند و داری فرهنگ و خورده فرهنگ متفاوت هستند می‌توانند مشکلات جدیدی را برای جامعه میزبان ایجاد کنند و مناطق کم یاب جامعه میزبان را به صورت سریع از بین ببرند، در حال حاضر یکی از مشکلات در استان‌های شمالی کشور بحث آب و فضا بوده اگر در ارتباط با مهاجران برنامه ریزی مناسبی ایجاد نشود، می‌توانند نقاط آسیب پذیر استان را افزایش دهند و تنش‌های جدی ایجاد شود.
شارع پور با انتقاد از شهرک ساری در نقاط جنگلی و حتی حاشیه دریایی خزر، گفت: مهاجرت‌های برنامه ریزی نشده مشکلات جدی در سطح مناطق استان ایجاد کرده و که هرازگاهی خبرهای آن در رسانه‌های استانی و ملی منتشر می‌شود.
وی با اعلام اینکه مهاجرت‌های بدون برنامه ریزی شده می‌تواند آسیب‌های اجتماعی را به دنبال داشته باشد، گفت: غیر از این موضوع منابع کمیاب جامعه میزبان را مورد هدف قرار می‌دهند از طرفی دیگر زمینه ساز تضادهای اجتماعی در جامعه میزبان ایجاد می‌شود.
استاد دانشگاه مازندران یادآور شد: تجربه دنیا نشان داد که مهاجرت‌های فاقد برنامه‌ریزی شده و وسیع مهاجران با جامعه میزبان دچار تضاد و کشمکش می‌شوند، این موضوعات در حال حاضر به صورت غیر ملموس دیده می‌شود، در برخی از شهرهای استان نگاه منفی نسبت به مهاجران ایجاد شده و دوست ندارند که آنها را ببینند.
آنچه که مسؤولان باید انجام دهند
وی در پاسخ به سؤوال خبرنگار علم و فناوری استان مازندران که چه اقدام برنامه ریزی شده‌ای باید توسط مسؤولان استانی برای کنترل و یا مهار مهاجرت‌های غیر ضرور انجام شود، گفت: تجربه دنیا این هست که به فکر این باشیم که چه مشکلی در مبدا باعث مهاجرت شده است، اگر مشکل اصلی رها شود و ما به فکر مقصد باشیم بحث مهاجرت را پذیرفتیم و این موضوع به افزایش مهاجرت دامن می‌زند، نیاز هست که مدیریت ارشد کشور نگاه آمایشی و سرزمینی داشته باشد که چه عواملی باعث می‌شود که مردم از خوزستان به سمت استان‌های شمالی کشور مهاجرت می‌کنند.
شارع پور اضافه کرد: در حال حاضر شاهد خیل عظیمی از مهاجران استان خراسان هستیم، باید به فکر باشیم که عامل مهاجرت در مبدا حل شود که جلوی مهاجرت گرفته شود،نکته دیگر اینکه دیتا پیستی در استان‌ها ایجاد شود و مهاجرت‌ها و مهاجران رصد شوند که چه تعداد جمعیت وارد استان شده و کدام نطقه مورد نظر آنها هست، مهاجران به دنبال چه موضوعاتی هستند و حتی رفتارهای مهاجرانی که وارد جامعه می‌شوند به صورت کلی مدیریت و برنامه‌ریزی شود.
وی یادآور شد: این طورنباشد که فردی در اصفهان آپارتمانش را حدود یک میلیارد تومان بفروشد و یک میلیارد چند هکتار زمین را خریداری کرده و شروع به ساخت و ساز و هدر دادن منابع باشد، ساماندهی این موضوع نیاز به دیتا بیست نوع مهاجرت، محل و تعداد آنها دارد تا رفتارهای آنها به صورت کلی کنترل شود.
استاد دانشگاه مازندران خاطر نشان کرد: در حال حاضر بحث مهاجرت بابت تغییر اقلیم رها شده است، مشکل مهاجران در مبدا که حل نمی‌شود در مقصد هم چندان توجهی به محل استقرار و برنامه‌های آنها نمی‌شود.
هزار راه نرفته در ساماندهی مهاجرت
وی با اعلام اینکه در استان‌های شمالی هم دغدغه چندانی برای ساماندهی مهاجران وجود ندارد، گفت: بخشداری‌ها، دهیاری‌ها و مدارس منابع بسیار غنی از تهیه اطلاعات مهاجران هستند، این موضوع باید به این صورت بررسی شود که چه مقدار زمین، برای چه هدفی و در کدام نقطه خرید و فروش می‌شود، در استان مازندران منابع کم یابی داریم و اگر آب و خاک استان‌های شمالی که برخی‌ها معتقد هستند که تنها نقطه برای حفظ تمدن آینده کشور هست به خوبی محافظت نشود، سرنوشت بسیار بدی رقم می‌خورد.
شارع پور با اعلام اینکه استاندار مازندران اتاق فکری برای توسعه و تعالی استان ایجاد کرده است، گفت: پیشنهاد بنده این بود که به عنوان دغدغه اجتماعی جریان مهاجرت‌ها رصد شودبه عنوان نمونه از فرمانداری‌ها، بخشداری‌ها و دهیاری‌ها به صورت مرتب درخواست شود که رفتارهای مهاجران را به صورت مناسب رصد کنند، برخی مواقع اعلام می‌کنند که ما ابزارهای قانونی برای مقابله نداریم، بنده معتقد هستیم که اطلاعات نداریم، در حال حاضر اصلا نمی‌دانیم که چه افرادی و به کجاها وارد شدند، اگر اطلاعات لازم رصد شود امکان پیش بینی و حتی تصویب قوانین هم وجود دارد، چه اشکالی دارد که نمایندگان مجلس استان‌های شمالی کشور برای جلوگیری از نابودی پشتوانه سرزمینی قوانینی تصویب کنند که اجازه ندهند فردی پایش را نقطه محروم وارد استان شده و در روستای مازندران استخر سازی داشته باشد.
مهاجران و ولع سیری ناپذیر
وی در ارتباط با برخی ساخت و سازی‌های بی رویه که در استان از سوی مهاجران انجام می‌شود، افزود: فردی که بیشتر از نیاز خویش در استان اقدام به ساخت و ساز می‌کند، تخریب کننده اکولوژیک طبیعت استان است و پیامدهای اجتماعی که این موضوع دارد هم غیر قابل انکار نیست، این فرد ممکن است در آینده بسیار نزدیک با همسایه‌های خودش در آینده نزدیک وارد برخورد کشمکش اجتماعی شود.
این استاد دانشگاه مازندران گفت: امکان رصد مهاجران با مکانیزم‌های مدارس، دهیارهای‌ها، فرمانداری‌ها و بخشداری‌ها قابل رصد هست.
شارع‌پور نکته مباحث آخر خویش را اینطور بیان کرد: معاملاتی که در استان انجام می‌شود به خوبی قابل رصد هست در استان مازندران اطلاعات خرید و فروش زمین باید به صورت جدی در دسترس قرار گیرد که چه مقدار خرید و فروش انجام و توسط چه کسانی این خرید و فروش در برنامه کاری هست، بنده معتقد نیستیم که خرید و فروش انجام شود ولی هنگام ویلا سازی و انبوه سازی باید نظارت مناسبی انجام شود، می‌شود با یک اراده و پشتوانه اداری برخورد عاقلانه‌ای انجام شود.