به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان بسیج علمی،پژوهشی و فناوری به نقل از حوزه دریچه فناوری گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان؛ IOT، مخفف Interner Of Thing، شاید این حروف مخفف تا به حال به گوش شما نخورده باشد و یا کمتر با آن آشنایی داشته باشید اما باید گفت که در آینده ای نزدیک همانند اینترنت و گوشی های هوشمند و شبکه های اجتماعی و هزاران نرم افزار دیگر در حوزه ارتباطات این مفهوم نیز به راحتی وارد زندگی شما خواهد شد، مفهومی با عنوان اینترنت اشیاء که حدود ۱۸ سال پیش از سوی کوین اشتون مورد استفاده قرار گرفت و جهانی را توصیف کرد که در آن هر چیزی، از جمله اشیای بی‌جان، برای خود هویت دیجیتال داشته باشند و به کامپیوترها اجازه دهند آن‌ها را سازماندهی و مدیریت کنند!
جایگاه اینترنت اشیاء در افق ۱۴۰۴
مرکز ملی فضای مجازی اینترنت اشیاء در کشور را اینگونه تعریف می کند: “وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان مسئول، اینترنت اشیاء را به عنوان موضوع محوری توسعه فناوری و آینده کسب و کارهای مرتبط با فاوا مدنظر قرار داده است و پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، در اولین گام مسئولیت تدوین نقشه راه و ارائه برنامه عملیاتی اینترنت اشیاء در کشور را بر عهده گرفت.
هدف پروژه تدوین نقشه راه اینترنت اشیاء تا افق زمانی ۱۴۰۴ است، همچنین “طرح ملی اینترنت اشیاء” در سال ۹۴ توسط پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و زیر نظر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به منظور تدوین نقشه راه و ارائه برنامه عملیاتی اینترنت اشیاء در کشور، مطرح شد.”
سیر تکاملی نسل های اینترنت
تا قبل از ظهور و بروز اینترنت ارتباطات چهره به چهره و انسان با انسان بود، اولین نسخه از اینترنت، اینترنت محتوا یا همان وب یک بود که بر روی بستر شبکه های IP شکل می گرفت، سپس وب دو و اینترنت سرویس آمد که امکان تولید محتوا توسط کاربران فراهم شد، با ورود اینترنت افراد یا اینترنت تعاملی شبکه های اجتماعی و رسانه های تعاملی نیز قوت گرفتند و حال با نسل بعدی اینترنت با عنوان IOT قرار است اتصالات ماشین به ماشین باشد! به گونه ای که دستگاه ها شبکه بدون دخالت انسان قادر به تبادل اطلاعات باشند.
هدف اینترنت اشیاء ایجاد قابلیت برای ارتباط اشیاء باهم است که در مدل بسیاری از کشورها از سه دنیای دیجیتال، سایبری و فیزیک واقعی تشکیل می شود، اینترنت اشیاء بر خلاف اهدافی که در پشت پرده آن است با برنامه های تبلیغی مانند اثربخشی، راحتی و صرفه جویی و سهولت در کارها بر روی آن مانور داده می شود، سوال اینجاست که ورود کشورها به این حوزه که مصرف گرایی را در جامعه رواج می دهد به پیشرفته شدن کمک خواهد کرد؟ آیا منفعت اصلی از راه اندازی نسل جدیدی از اینترنت صرفا دغدغه مندی برای راحتی مردم است؟
زیر ساخت های اینترنت اشیاء در دستان فرانسه
سیدعلیرضا آل داوود کارشناس و پژوهشگر فضای مجازی در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان علاوه بر ارائه اسنادی از پیوستن ایران به کشورهای درخواست کننده برای تشکیل زیرساخت های راه اندازی اینترنت اشیاء، به این مساله به دلیل نبود زیرساخت های فنی مناسب و بوجود آمدن مسائل امنیتی برای کشور واکنش نشان داد و به تشریح ابعاد اجتماعی و فرهنگی ورود کنترل نشده اینترنت اشیاء در کشور نیز پرداخت.
وی با تاکید بر اینکه جریان اینترنت اشیاء یک جریان نفوذ است و هیچ ارتباطی با پیشرفته شدن ندارد، گفت: بسیاری از کشورهای فعال در حوزه “های تِک” هنوز وارد بحث اینترنت اشیاء نشدند و ما بدون داشتن زیرساخت های مناسب به این حوزه ورود کرده ایم، ایران هنوز در مباحث فنی و زیرساختی شبکه ملی اطلاعات دچار مشکل است، با این شرایط چطور می خواهیم حریم خصوصی، هویت و زندگی خود را در اختیار شرکت های بیگانه قرار دهیم؟
آل داوود تغییر سبک زندگی را یکی از اهداف اصلی راه اندازی اینترنت اشیاء عنوان کرد و اظهار داشت: طراحان و مجریان اینترنت اشیاء القاء فرهنگ و زندگی امریکایی را بر دیگر کشورها به خصوص کشورهای اسلامی و ایران دنبال می کنند.
این پژوهشگر ادامه داد: گجت های هوشمند ابزاری هستند که ارتباط تعاملی با مردم خواهند داشت و در اینجا چه اتفاقی می افتد؟ دشمن با اینترنت اشیاء سبک زندگی مردم دنیا را نشانه گرفته است اگر زیرساخت هایی که به کشور وارد می شود امن نشوند و بدون بازرسی مورد استفاده قرار گیرند به زندگی مردم ضربه خواهند زد زیرا قطعا این زیرساخت ها دارای ایمپلنت های جاسوسی هستند.
اینترنت اشیاء چالش هویت و سبک زندگی
آل داوود با اشاره به اینکه متاسفانه با غفلت و یا هوشمندی جریان نفوذ در کشور کل زیرساخت های اینترنت اشیاء به یک شرکت فرانسوی با نام تجاری sig fox ارائه شده است، تصریح کرد: این مساله یکی از پروژه های بزرگ در حوزه چالش در هویت و سبک زندگی به شمار می رود و این در حالی است که در کلام رهبری معظم انقلاب فرانسه یکی چهار دشمن ایران اسلامی است و از دشمن هم چیزی جز دشمنی برنمی آید و به طور قطع از هر فرصتی جهت ضربه زدن استفاده خواهد کرد.
کارشناس فضای مجازی افزود: مساله دوم عضویت ایران در شبکه Lora است که خود حائز اهمیت می باشد، این شبکه صهیونیستی است و شنود اطلاعات آن بر عهده آژانس امنیت ملی امریکا ( NSA) می باشد، نکته قابل توجه در شنود اطلاعات افشاگری های ادوارد اسنودن کارمند سابق آژانس امنیت ملی امریکا مبنی بر سرقت ماهانه ۱۴ میلیون بسته اطلاعاتی از ایران است که با ورود اینترنت اشیاء به داخل کشور مساله شنود و سرقت اطلاعات داغ تر خواهد شد.
وی اظهار داشت: نگرانی بعدی در حوزه امنیت است، ایجاد امنیت در حریم خصوصی بسیار مهم به شمار می رود و در کل دنیا خانه هوشمند شما (موبایل) که با گجت های مختلف کنترل می شود از سوی هکرها گروگان گرفته خواهد شد زیرا تمامی اطلاعات شما از جمله عکس، فیلم، داده و هرآنچه برای شما مهم است در این خانه مجازی وجود دارد و قطعا حریم شخصی شما به خطر خواهد افتاد.
اینترنت اشیاء در خدمت جاسوسی نظامی
بحث اقتصادی و بازرگانی مساله دیگری بود که آل داوود در حوزه اینترنت اشیا به آن پرداخت و گفت: اگر قرار است اینترنت اشیاء در کشور راه اندازی شود به دلیل اینکه زیر ساخت ها از بعد فنی و جاسوسی مورد بررسی دقیق قرار نمی گیرید ما مصرف کننده خواهیم بود و این وابستگی جزئی از استعمار است.
کاربردهای نظامی نیز بخشی از پروژه اینترنت اشیاء خواهد بود و این کارشناس فضای مجازی در مورد آن اظهار داشت: اینترنت اشیاء می تواند در خدمت کاربردهای نظامی نیز قرار گیرد، با استفاده از این پروژه افراد مهم شناسایی شده و در مواقع بحران همانند اغتشاشات از طریق گراهایی که به واسطه اینترنت اشیاء در گذشته داده شده بود نقطه زنی شده و افراد به راحتی قابل رصد هستند، مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی CSIS می گوید: استفاده از اینترنت اشیاء به عنوان اهرمی برای اثربخشی و افزایش بهره وری در نیروهای نظامی در واشنگتن است و در ۵۰ سال گذشته این مرکز در بسیاری از مسائل بزرگ دنیا تسلط داشته است، در این گزارش نشان داده می شود وزارت دفاع امریکا نقش اساسی در شبکه های کامپیوتری و تکنولوژی دارد که باید در راستای اینترنت اشیاء به کار گرفته شود.
وی با بیان اینکه برای اینترنت اشیاء سیستم هایی طراحی شده که برای پردازش از میلیون های سنسور استفاده می شود و مبتنی بر پلت فرم هایی است که امریکایی ها طراحی کرده اند، این سنسورها تحت شبکه می توانند تحلیل های بسیار دقیقی از آنچه رخ می دهند خواهد، افزود: در اواخر دهه ۱۹۹۰ وزارت دفاع امریکا یک شبکه نبرد به نام NII طراحی کرد که به سه حوزه اطلاعاتی، شناختی و فنی تقسیم می شد تا دگرگونی های بسیار بزرگی را در حوزه نظامی ایجاد کند، منفعت جاسوسی اطلاعات و تجاری سازی منحصرا در اختیار NSA و وزارت دفاع امریکا است و این در حالی است که اینترنت اشیاء با هدف صرفه جویی و اثربخشی تبلیغ می شود.
چالش های فرهنگی و اجتماعی
آل داوود با تاکید بر اینکه زیرساخت های اینترنت اشیاء در کشور فراهم نیست و شرایط پذیرش این نسل از اینترنت وجود ندارد، تصریح کرد: باید تاسف خورد که زیر ساخت های اینترنت اشیاء به یک شرکت فرانسوی واگذار شده است ما هنوز به درستی شبکه ملی اطلاعات نداریم و در صورت وجود زیرساخت های شبکه ملی بحث ورود اینترنت اشیاء بدون پیوست فرهنگی، امنیتی و اجتماعی مطرح است، این اقدام مخل امنیت ملی و امنیت مردم است و باید به مردم اطلاع رسانی شود.
این کارشناس فضای مجازی به چالش های فرهنگی و اجتماعی اینترنت اشیاء برای کشور ما و دیگر کشورهای جهان اشاره کرد و گفت: نزدیک کردن زندگی افراد به سبک زندگی امریکایی، تسهیل شدن شرایط جنگ نرم دشمن علیه کشور و تغییر در افکار عمومی، دچار شدن افراد به اعتیاد دیجیتالی با هوشمندسازی بیش از اندازه، افت تحصیلی برای دانش آموزان و دانشجویان به دلیل وابستگی و استفاده نامتعارف و …. از جمله مشکلاتی که ایجاد خواهد شد.
وی در ادامه با تشریح مثالی در حوزه اینترنت اشیاء و خطرات حوزه اجتماعی اعلام کرد: این نسل از اینترنت در مباحث اجتماعی می تواند با مهندسی افکار دائقه سنجی و سپس ذائقه سازی کند برای مثال، یخچال های هوشمند که سنسوهای آنالیز دارند می توانند به راحتی ذائقه مردم را بسنجند و سپس با هدف تغییر سبک زندگی انواع غذاهای دستکاری شده و تراریخته را وارد کشور کنند که این مساله بیمارها، سرطان ها و مرگ و میرها را به دنبال خواهد داشت.
آل داوود در پایان تاکید کرد: کشورهای پیشرو در حزوه فناوری اطلاعات هنوز وارد فاز اینترنت اشیاء نشده اند چرا باید زمانی که در بخش های گوناگون از جمله هسته ای کشور را تعطیل کردیم در مساله که برای کشور تهدید است سرمایه گذاری شود؟ البته پاسخ روشن است زیرا اینترنت اشیاء برای دلالانی که از واردات بی حساب و کتاب ایمپلنت های جاسوسی سودهای کلان می برند نفع دارد.
و در پایان؛
در کلام رهبر انقلاب در دیدار هیئت دولت با ایشان فضای مجازی یک دنیای رو به رشدِ غیرقابل توقّف معرفی شد، فضایی که ایشان فرمودندکسی به‌دنبال بستن آن نیست؛ زیرا این کار عاقلانه نیست اما چرا هنگامی که کشورهای دیگر برای حفاظت از فرهنگ خود، در استفاده از فضای مجازی چارچوب‌هایی قرار می‌دهند، ما فضای مجازی را رها کرده‌ایم؟
گزارش از عاطفه بیات