به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی سازمان بسیج علمی،پژوهشی و فناوری مازندران،،حمید حسن زاده افروزی دانشجوی دکترای مکانیک گرایش تبدیل انرژی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل است و درحال حاضر مشاور مرکز علوم محاسباتی قدر با دانشگاه امام حسین همکاری دارد.
وی تا کنون ۲۲ مقاله مکتوب ( ۱۲ مقاله با نمایه ISI و ۱۰ مقاله علمی ، پژوهشی و بین المللی) و بیش از ۱۰ مقاله در کنفرانس های داخلی و خارجی داشته است و پژوهش هایی نظیر طراحی سیستم حرارتی مخازن هیدرید فلزی و ساخت جت لمیناربرخی از پژوهشهای محصول محور در سابقه وی می باشد.
گفتگوی کوتاهی با وی انجام داده ایم که در ادامه می خوانید:
- برگزاری کارگاه های آموزشی در دانشگاه ها برای مقاله نویسی را تا چه حد مفید می دانید؟
برگزاری دورههای مقاله نویسی و استفاده از تجربیات محققین باتجربه در کنار آموزش اصول مقاله نویسی به صورت هم‌زمان در کارگاه ها ،سبب رشد توانمندی های دانشجویان در این زمینه میشود ، البته اگر آموزش و انتقال تجربه در کنار هم قرار گیرد بهره وری این کارگاه ها بسیار افزایش می یابد.
از طرفی علت این امرکه دانشجویان به دنبال خرید مقاله می روند، راهنمایی نکردن مناسب از سوی اساتید است، البته برخی از دانشجویان تصویر روشنی از اهمیت کسب توانایی در این حوزه ندارند و همین عامل سبب می شود تا به سمت آسان ترین راه یعنی همان خرید مقالات،بروند.
در کنار آن، میزان دانشجویان پذیرش شده در مقاطع ارشد و دکترا با زیرساخت های سخت و نرم برای انجام کامل دوره‌ی تحصیلات تکمیلی وجود ندارد، به عنوان مثال بسیاری از دانشگاه ها با وجود نداشتن اساتید کافی اقدام به جذب دانشجو در دورههای تحصیلات تکمیلی می کنند البته این مشکل بیشتر در دانشگاه های غیر دولتی وجود دارد.به همین دلیل دانشجویی که باید یک پایان نامه را به اتمام برساند در این شرایط به سراغ بازاری می رود که ایجاد شده و در آن شرکت های آموزشی به شکل رسمی به خرید و فروش پایان نامه مشغول شده اند.
به نظرم برای کنترل این مسئله، دو راه کار قابل ارائه است. ابتدا جذب دانشجو در مقاطع تحصیلات تکمیلی متناسب با ظرفیت آموزشی و در ادامه ارائه آموزش های مفید در دانشگاه ها تا دانشجویان توانایی انجام پایان نامه را کسب کنند.
- نقش مراکز علمی مانند پارک علم و فناوری و بنیادنخبگان در حمایت از نخبگان را چقدر می دانید؟
این نهادها می توانند نقش بسیار مهمی در توسعه محصولات دانش محور و شناسایی نخبگان داشته باشند،البته این موضوع که موفقیت آنان تا چه اندازه بوده باید مورد بررسی قرار گیرد.
به نظر می رسد که در مورد تحقیقات ارزش آفرین مشکلاتی در سطوح بالاتر وجود دارد ودر واقع مشکل اساسی در سیاست گذاری های وزارت علوم در این رابطه است؛هنوز سازوکار لازم برای ارتباط صحیح بین صنعت و دانشگاه در کشور شکل نگرفته است و تا این مسئله حل نشود، نهادهای علمی که نام بردید نمی توانند با تمام ظرفیت ممکن وظایف محوله خودشان را انجام دهند. البته نکات بسیاری در باره این موضوع وجود دارد.
- بیایید گذری بزنیم به استفاده از انرژی های نو در صنعت خودروسازی، به تازگی خودروهای برقی وارد بازار مصرفی ایران شده است،استفاده از این خودروها را تا چه اندازه در کاهش آلودگی صوتی و هوا مؤثر می دانید و آیا این خودروها توانایی جذب عموم مردم برای خرید و استفاده را دارد؟
بله،ماشین ها و موتورسیکلت های برقی پاسخی اثبات شده برای حل مسئله الودگی هوا در دنیا هستند،همان طور که می دانید در برخی از کشورهایی که عزم جدی برای مقابله با مشکل آلودگی هوا دارند، قوانین سختی برای پلاک کردن موتورها و ماشین های آلوده (بنزینی)اجرا می شود. به عنوان مثال در شهر پکن (کشورچین) چند سالی است که اجازه پلاک کردن موتور سیکلت بنزینی به سختی داده می شود و از طرفی صنعت موتورسیکلت را به سمت تولید موتورسیکلت‌های الکتریکی هدایت کردند. به طوری که در حال حاضر در کشور چین بیش از ۱۰ شرکت تولید کننده موتور سیکلت الکتریکی در سطح ملی وجود دارند و در حال رقابت هستند.
- به نظر شما آیا دولت ما هم برای عمومی کردن خودروهای برقی باید حمایت کند یا خیر؟لطفا نظر فنی خود را بفرمایید
ما در کشور راهی جز این که به سمت توسعه این محصولات برویم،نداریم البته تجربه نشان داده که آن قدر حمایت ها و سیاست گذاری ها جدی گرفته نمی شود تا این که کشور در این حوزه هم مجبور به واردات شود.یکی از اقدامات مجموعه ما طراحی و ساخت موتور سیکلت الکتریکی در همین راستا است.
ببینید درحال حاضرهم شرکت های ایرانی در حال کار هستند و اگر از این شرکت‌ها و همچنین فعالیت های پژوهشی در این حوزه حمایت شود، ما می توانیم در سال های آتی شاهد این باشیم که نیاز کشور توسط تولید کننده داخلی تامین شود.
اما اگر امروز این حمایت اتفاق نیفتد، مسلما مانند بسیاری از صنایع دیگر شرکت هایی که در این حوزه سرمایه گذاری می کنند به واردات روی می آورند و یا این که دچار ورشکستگی می شوند.
- چرا شرکت های تولید قطعات خودرو به جای تولید به دنبال واردات قطعات چینی هستند؟به خاطر تحریم یا سود بیشتر؟
در بسیاری از مواقع این تولید کنندگان قطعات نیستند که واردکننده هستند چون قطعه سازان معمولا مواد اولیه و دستگاه های مورد نیازشان را وارد می کنند، بلکه خود خودروسازها هستند که به جای تهیه قطعات از شرکت های داخلی، این قطعات را از خارج کشور وارد می کنند در حالی که ما در کشور قطعه سازانی داریم که در برخی موارد کیفیت محصولات‌شان به مراتب بهتر از قطعات وارداتی چینی و حتی اروپایی هست.
به نظر من مشکل اصلی در مافیایی است که در بستن قراردادهای بین المللی شرکت های خودروسازی ما وجود دارد، در این قراردادها درصد قطعات مورد نیاز مشخص می شود و حدود ۴۰درصد به قطعات ایرانی تعلق می گیرد،اما در عمل این مقدار به بهانه های مختلف به ۲۰ درصد هم می‌رسد که حدود ۱۵ درصدش مربوط به بخش هایی از خودرو مانند مونتاژ می شود که ربطی به ایجاد شغل در صنعت قطعه سازی ندارد.
در واقع باید این سوال از مسئولان خودروسازی ها پرسیده شود،مشکلی که در این حوزه وجود دارد مانند بسیاری دیگر از مشکلات توسعه صنعتی در کشور، باید در یک نگاه کلان تحلیل شود.
هنوز در کشور ما تکلیف توسعه تکنولوژی مشخص نیست،به طوری که نه صنعت انگیزه لازم برای این کار را دارد و نه مجموعه های علمی توانایی اقتصادی برای سرمایه گذاری در راستای تبدیل علم به محصولات صنعتی قابل رقابت را دارند و نه هنوز سیاست گذاری صحیحی در راستای ایجاد محرک‌های نوآوری و تولید محصول توسط دولت انجام شده است.
در واقع ما هنوز نتوانستیم زنجیره ای که از علم شروع می شود و به محصول قابل رقابت تبدیل می شود را در کشور ایجاد کنیم؛تنها یک نمونه موفق در کشور در این حوزه وجود دارد که آن هم حوزه تجهیزات دفاعی، این زنجیره در این حوزه به شکل صحیح ایجاد شده و می بینیم که هر روز خبری از تولید یک محصول جدید در این حوزه به گوش می رسد.
- گفته میشود استفاده از انرژی‌های نو به ویژه انرژی‌های خورشیدی چندان مقرون به صرفه نیستند اما امروزه در اغلب کشورها حتی کشوری مانند نروژ که نزدیک قطب قرار دارد، شاهد گسترش این نوع نیروگاه‌ها هستیم. پس چرا کشور ایران با این همه منابع خدادادی و طبیعی هنوز نتوانسته است وارد این وادی شود، اشکال کار را در کجا می‌بینید؟آیا ارزان بودن سرمایه‌گذاری و استفاده از انرژی های گاز و نفت در این امر دخیل هستند؟
در حال حاضر انرژی خورشیدی در انگلستان که شاید از محروم ترین کشورها در حوزه دریافت انرژی خورشید در حال استفاده شدن است و از طرفی بیشترین استفاده از انرژی خورشیدی در کشورهای اروپایی دیده می شود که شرایط ویژه ای در دریافت نور خورشید در شهرهای خود ندارند. از طرفی کشور ما در این حوزه بیشترین استعداد را برای استفاده کردن دارد، علاوه بر این استعداد خیلی خوبی برای استفاده انرژی باد و موج دریا هم در کشور وجود دارد و این موضوع که عده ای بگویند ما شرایط خوبی برای استفاده از انرژی خورشید نداریم، قطعا یک حرف غیر کارشناسی است.
در واقع دلیل این مشکل در کشور علاوه بر فرهنگ سازی، نبود مدیریت مناسب است، در توضیح مسئله فرهنگ سازی باید بگویم که موتورهای الکتریکی معمولا سرعت هایی پایین تر از موتورهای بنزینی دارند، البته این به معنی توسعه نیافتن تکنولوژی نیست بلکه به علت کم شدن وزن و مصرف کمتر این موتورهاست.
این موضوع که موتورها به دلیل سرعت کمتر نسبت به موتورهای بنزینی، مورد استقبال قرار نگیرند، از مسائلی که به بحث فرهنگ سازی مربوط می شود و نیاز است تا مشکلات مربوط به نگاه اشتباه نسبت به یک محصول را، در کشور اصلاح کرد.
در خصوص نبود مدیریت، بیشتر در حوزه مدیریت فناوری این مشکل وجود دارد و به نوعی فرایند توسعه تکنولوژی در کشور مدیریت واحدی ندارد به همین دلیل با شرایطی مواجهیم که تمام عناصری که در سئوال اشاره کردید،سردرگم هستند.
- شما فکر می‌کنید ۴ گروه شامل پژوهشگران، صنعتگران، دولتمردان و مردم که درگیر ماجرای تولید و استفاده از انرژی‌های پاک و مخصوصا خورشیدی هستند، باید چه تعاملی با یکدیگر داشته باشند تا ما به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک برویم تا نگاه دنیا به کشورمان به عنوان یک کشور دوستدار محیط زیست تغییر کند؟
برای حل این مشکل ابتدا باید یک سیاست کلی در توسعه تکنولوژی های مربوط به انرژی های نو تدوین شود و پس از آن نهادهای دولتی و دانشگاه ها به وظایف شان در این حوزه عمل کنند و در این میان فرهنگ سازی در جامعه نیز توسط رسانه ها انجام شود.
در نهایت باید به این نکته اشاره کرد که تمام مشکلات در یک جامعه تنها با مشارکت مردم قابل حل هست و مسئله توسعه تکنولوژی در حوزه های انرژی نو هم استثنا نیست؛به نظر می رسد راهی جز سپردن این کار به مردم وجود ندارد منظورم از سپردن به مردم این است که نهادهای خصوصی در این راستا شکل بگیرد تا با استفاده از سرمایه مردم و دانش فارغ التحصیلان جامعه به سمت ایجاد هسته های توسعه فناوری حرکت کنیم.
در این راستا یک مشکل وجود دارد که آن هم سیستم مالی حاکم در کشوراست، تا وقتی که وضعیت بانک های ما در پرداخت سودهای بالا به سپرده های مردم و وام های با بهره زیاد از وجود دارد انگیزه مردم برای سرمایه گذاری در حوزه هایی که ریسک دارد از بین می رود. در نهایت بسیاری از محققان توانایی بازپرداخت وام های با بهره های بالا را در ابتدای توسعه یک محصول ندارند.
انتهای پیام/