به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی سازمان بسیج علمی،پژوهشی و فناوری از مازندران،برنج از محصولات باارزش و گران‌قیمتی است که در حال حاضر کشاوزان استان‌های مازندران، گیلان، گلستان، فارس، خوزستان، اصفهان، چهار محال‌و بختیاری، کهکیلویه‌و بویر احمد ، زنجان، آذربایجان شرقی، لرستان، ایلام و سیستان و بلوچستان و خراسان شمالی کشت می‌کنند.
از طرفی عمده برنج تولیدی کشور به طور معمول در ۵ استان مازندران، گیلان، گلستان، فارس و خوزستان تولید می‌شود و برخی از استان‌ها مانند خراسان سطح زیر کشت هزارهکتاری دارند.
تولید ۴۰درصد برنج کشور در مازندران
با توجه به اینکه ۴۰ درصد از برنج کشور در مازندران تولید می‌شود و مابقی از سوی دو استان شمالی دیگر،بنابراین به میزان ۲۵ الی ۳۰ درصد هم نیاز به واردات داریم.
به تازگی براساس سیاست‌های ابلاغی وزارت جهادکشاورزی تنها استان‌های شمالی مجاز به کاشت برنج هستند چون معضل کم‌آبی بیش از پیش احساس شده است و مسئولان به گمان خود سعی در کاهش این مشکل را دارند.
به گفته رئیس سازمان جهادکشاورزی مازندران علاوه بر کم‌آبی ،تغییر کاربری ،تبدیل زراعت برنج به باغ بدون صرفه اقتصادی و فرسودگی کارخانه‌های شالیکوبی از چالش‌های دیگر این حوزه است.
دلاور حیدرپور معتقد است که در حال حاضر تنها ۸ الی ۱۰ درصد آب‌های سطحی استان ذخیره می‌شود، در حالی که با ساخت سد و ذخیره آب می‌توانیم کمبود آن در استان را جبران کنیم.
حیدرپور بیان کرد:آب‌بندان‌ها ظرفیت خوبی برای تامین آب دارند به طوری که در حال حاضربیش از ۷۰۰میلیون مترمکعب آب در آب بندان‌ها ذخیره داریم .
اختلاط برنج بومی با وارداتی
وی تعداد کارخانه‌های شالیکوبی برنج در استان را ۹۰۰ مورد عنوان کرد که تنها یک سوم ساماندهی و تجهیز شدند و مابقی نیاز به حمایت دولت برای تجهیز مکانیزاسیون دارند به طوری که تا پایان سال جاری باید اقدامات حمایتی دولت در این زمینه اعمال شود.
رئیس سازمان جهادکشاورزی اختلاط برنج بومی با وارداتی را از چالش‌های این حوزه می‌داند که برای مقابله با آن باید تدابیر جدی صورت گیرد.
نامناسب بودن روش زهکشی اراضی
البته استاندار مازندران دو عامل ناتمام ماندن سد هراز پس از گذشت ۳ الی ۴ سال و روش نامناسب سازمان جهادکشاورزی برای زهکشی(۱) اراضی را از عوامل تاثیرگذار در تأمین برنج مورد نیاز عنوان کرد.
ربیع فلاح جلودارعقیده دارد که کنترل تغییر کاربری به صورت فعلی موقتی است و از سویی زهکشی ۲هزار هکتار از اراضی در هر سال توسط سازمان جهادکشاورزی چندان مفید نیست.
در حال حاضر ۲۱۰هزار هکتار سطح زیرکشت برنج در مازندران داریم ودر مسایلی مانند تأمین نهاده‌ها در کشت اول،رتون و برنج و دیگر محصولات مشکل داریم به طوری که در فصول پاییز و زمستان امکان کشت دوباره نیست.
لزوم برون سپاری فعالیت ترویج به بخش خصوصی
وی با بیان اینکه برگزاری همایش ملی برنج در مازندران باید با هدف ساختاربخشی و ارتقای محصولات کشاورزی باشد،گفت:روش تصدی‌گری که دولت هر روز دنبال استمرار فعالیت‌ها و تنها مسئول باشد ،نباید ادامه یابد و ترویج جهادکشاورزی باید به بخش خصوصی سپرده شود.
فلاح با تأکید بر در کنارهم قرار گرفتن تحقیق،ترویج و آموزش ،افزود:ترویج در ارتباط با بخش‌های مربوط به بازار باید دارای ساختار باشد و نباید مشوق‌های وارداتی داده شود.
استاندار مازندران زحمات کشاورزان برای تولید محصولات بیشتر و محققان مازندرانی در زمینه معرفی ارقام مختلف را باارزش می‌داند که برای نتیجه دادن باید ارتباط میان این دو بخش برقرار شود.
تکلیف دولت در حمایت از محصولات داخلی
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با ارج نهادن زحمات کشاورزانی که با زحمت کشت می‌کنند تا محصول برنج را روانه بازار کنند،گفت: دولت را مکلف به حمایت از محصولاتی که با رعایت الگوی مصرف نیاز داخل را تامین می‌کند کردیم،در حال حاضر وزارت جهادکشاورزی سیاست‌هایی را اعلام کرده ولی نمی‌تواند اعمال کند.
علی محمد شاعری گفت:در نخستین اقدام در جهت حمایت از تولیدات داخلی در مجلس مصوب کردیم تا صندوق توسعه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی ۲۰ درصد منابع خود را به توسعه صادرات اختصاص دهد.
سرمایه‌گذاری مناسب در بخش صادرات راهی برای کمک به کشاورزی
شاعری با بیان اینکه دولت تعرفه واردات برنج را۵ درصد کرد ولی تصمیم گیری شد تا ۴۰ درصد از واردات را تبدیل به ۵ درصد کند،افزود:سرمایه‌گذاری مناسب در بخش صادرات راهی برای کمک به بخش کشاورزی است.
شاعری با بیان اینکه هویت برنج ایرانی زیر پاگذاشته شد،تصریح کرد:در زمانی که ۸ قلم کالا تعرفه وارداتی صفر می‌گیرند ،مسلما تولیدات داخلی کاهش می‌یابد.
لزوم گسترش یافتن بیمه محصولات کشاورزی
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بیمه محصولات باید گسترش یابد و مشمول تمام خسارت‌ها شود،اضافه کرد:انجمن برنج باید برروی موضوع تنظیم بازار این محصول پافشاری کند تا مردم امید داشته باشند.
وی بیان کرد:انجمن برنج با کاهش مصرف سرانه برنج و تمرکز برروی الگوی کشت کمک کند و مجلس هم همکاری لازم را انجام می‌دهد.
مشاور عالی وزیر جهادکشاورزی هم معتقد است که تصمیم‌گیری در حوزه برنج را باید به انجمن سپرد.
استفاده از نظرات کشاورزان برای بهره وری مناسب در حوزه برنج
محمد حسین شریعتمدار با تأکید بر اهمیت نظرات کشاورزانی که عضو انجمن برنج هستند،افزود: برای بهره‌وری مناسب می‌توانیم از نظرات کشاورزان باتجربه و خبره در حوزه تولید برنج استفاده کنیم.
با توجه به عقاید مختلفی که در زمینه تولید و صادرات برنج مطرح است،موضوعی که مجلس به عنوان نهاد قانون گذار و ناظر و دولت به عنوان مجری اقدامات و فعالیت‌های عمرانی در کشور برآن نظرات یکسان دارند،سپردن مسئولیت حوزه برنج به کشاورزان است.
به عقیده نگارنده سپردن مسئولیت به کشاورزان موضوعی که علیرغم سخنان، در عمل کمتر به آن توجه شده است ؛وقتی که همه هزینه ها از جانب کشاورز پرداخت می شود مسلما در پایان قیمت بالای محصولات تولیدی سبب ناراحتی اقشار مختلف مردم و روی آوردن به برنج هندی خواهد شد.
مسلما اگر در زمان تولید برنج و سپس فروش، دولت همکاری لازم را در تأمین نیازمندی‌های کشاورزان داشته باشد،در ادامه با خرید محصولات و توزیع در کشور از افزایش قیمت و آسیب به اقشار مختلف مردم جلوگیری کند، در نهایت از ورود نامناسب واردات برنج به کشور ممانعت به عمل آورد.
علاوه براین، بر خرید و مصرف برنج ایرانی واقعی از سوی متقاضیان تأکید کند و مردم هم همکاری لازم را داشته باشند، مسلما بازار برنج داخلی پررونق می ماند ولی در غیراینصورت هم چنان برنج هندی وارداتی بر سر سفره مردم قرار می‌گیرد.
در کنارآن عده ای سود جو دلال با اختلاط برنج تیشه به ریشه محصولات بومی می‌زنند تا کشاورزان بیشتر در گودال بی‌توجهی فرو روند.
پی نوشت:
۱: زهکشی اراضی در لغت به معنای خارج کردن آب اضافی از زمین است.