به گزارش خبرنگار سازمان بسیج علمی،پژوهشی و فناوری مازندران،واژه زیست‌فناوری نخستین‌بار در سال ۱۹۱۹ از سوی کارل ارکی به مفهوم کاربرد دانش‌های پزشکی، زیستی و اثر مقابل آن در فناوری‌های ساخت بشر به کار برده شد.
براساس تعریف به‌طورکلی هرگونه کنش هوشمندانه بشر در آفرینش، بهبود و عرضه فراورده‌های گوناگون با استفاده از جانداران، به‌ویژه از طریق دستکاری آنها در سطح مولکولی در حیطه زیست‌فناوری، قرار می‌گیرد.
از دهه ۱۳۶۰ رشته‌های ژنتیک و ژنتیک مولکولی در دانشگاه‌های ایران ایجاد شد و پس از آن دانشجویانی با این هدف تربیت و تعدادی از آن ها به کشورهای خارج اعزام شدند.
از همان زمان زیست‌فناوری در ایران اهمیت پیدا کرد و محققان و دانشجویان به رشته‌های ژنتیک و ژنتیک مولکولی گرایش پیدا کردند.
تشکیل ستاد توسعه زیست فناوری با خواسته جامعه علمی
کمیته ملی زیست‌فناوری” به عنوان نهاد ملی مدیریت توسعه زیست‌فناوری در سال ۱۳۷۹ به صورت کمیته‌ای فرابخشی با عضویت دستگاه‌ها و نهادهای ذیربط، فعالیت خود را آغاز کرد و به دنبال آن نخستین سند ملی زیست فناوری در سال ۱۳۸۳ تهیه و از سوی دولت به تصویب رسید.
بر اساس همان سند ،در تاریخ ۱۹/۲/۱۳۸۴ با ایجاد شورای عالی زیست‌فناوری برای سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت ملی در حوزه‌های آموزش، پژوهش و تولید در زیست‌فناوری موافقت شد.
این شورا در تیرماه ۱۳۸۶ براساس تصمیم دولت برای انحلال تعدادی از شوراهای عالی تعطیل شد ولی با توجه به اهمیت راهبردی زیست‌فناوری در کشور و انتقاد نمایندگان نسبت به الزام ایجاد ستاد ویژه زیست فناوری در کشور که ناشی از درخواست جامعه علمی کشور بود، راهبردهای زیست‌فناوری در تاریخ ۲۸/۹/۱۳۸۶ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.
همین انتقادات و خواسته جامعه علمی سبب شد تا اندکی بعد ستاد توسعه زیست‌فناوری در تاریخ ۲۹/۳/۱۳۸۷ به‌عنوان یکی از ستادهای فناوری‌های راهبردی زیر نظر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تشکیل شود؛هر چند در نهایت مصوبه “تشکیل ستاد توسعه زیست فناوری” مورخ ۲۷/۱۰/۱۳۹۰ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.
ارتقا دانش و فناوری زیستی به منظور کسب ثروت و رفاه عمومی
در حال حاضر ستاد توسعه زیست فناوری وظایف خود را در زمینه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی ملی،هماهنگی و هم‌افزایی منابع و امکانات کشور ونظارت بر پیشرفت زیست‌فناوری در کشور می داند و برهمین اساس هدف کلی را برارتقا دانش و فناوری های زیستی به منظور کسب ثروت و رفاه عمومی تعریف کرده است.
این ستاد که دارای کمیته و نماینده هایی در حوزه های مختلف است به منظور رشد و گسترش پایدار در زمینه های نوین علم و فناوری در کشور اقدام به آموزش دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی کرده است .
در همین راستا پژوهشکده شمال انستیتو پاستور ایران به نمایندگی از ستاد توسعه زیست فناوری نماینده راه اندازی آزمایشگاه های زیست فناوری با همکاری آموزش و پرورش مازندران شده است.
۳۱ پژوهش سرا در ازای ۵۰۶ هزار دانش آموز مازندران
در حال حاضر استان مازندران بر اساس آمارهای رسمی 506 هزار دانش آموز دارد که در چهار هزار و ۵۰۰ مدرسه با ۲۵ هزار کلاس درس تحصیل می کنند.
به گفته معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش مازندران در سال جاری به دلیل کسب موفقیت دانش آموزان مازندرانی در جشنواره زیست فناوری کشور بیش از ۱۰۰ میلیون تومان برای افتتاح آزمایشگاه در نواحی یک و دو ساری ،آمل،بند پی غربی و قایم شهر تخصیص یافت.
اسفندیار نظری معتقد است که مازندران جزو ۷ استان برتر در علوم جدید محسوب می شود .
معاون آموزش متوسطه استان مازندران تعداد پژوهش سرای دانش آموزی در مازندران را ۳۱ مورد عنوان می کند .
نظری می گوید:در پژوهش سراها، دانش آموزان در دو بخش علوم پایه و انسانی حوزه های ابتکارات، خلاقیت،اختراع،داستان نویسی،نویسندگی،مسابقات آزمایشگاهی ،زیست شناسی و فیزیک فعالیت دارند.
وی با بیان اینکه مازندران رتبه هفتم از لحاظ توانمندی های آزمایشگاه نانو دارد، می افزاید:در حال حاضرآزمایشگاه نانو در شهرهای ساری، بابلسر،نورو بهشهر فعال هستند.
راه اندازی آزمایشگاه زیست فناوری در ۱۲ مرکز
نظری با اشاره به اینکه با افتتاح آزمایشگاه های زیست فناوری ، ۱۲ مرکز وپژوهش سرا به این علوم آزمایشگاهی مجهز می شوند،می گوید:دانش آموزان مازندرانی استعداد های بسیاری در زمینه پژوهش و فناوری دارند.
رئیس پژوهشکده شمال انستیتوپاستورایران اهمیت اقتصادی،اجتماعی و سیاسی علم زیست فناوری را بیشتر مورد توجه قرار داده است.
دکتر محسن آسوری علم زیست فناوری را به عنوان عاملی مؤثر در کارآفرینی،اشتغال زایی و تولید ثروت افزوده در دنیا معرفی می کند.
وی بیان می کند:اگر چه در حال حاضر ایران رشد مناسبی در عرصه زیست فناوری دارد ولی با آموزش دانش آموزان در مدت ۱۰ الی ۲۰ سال آینده شاهد موفقیت بیشتر خواهیم بود.
یادگیری محتوای کتاب های درسی در آزمایشگاه زیست فناوری
آسوری می گوید:هدف از راه اندازی آزمایشگاه ها، آموزش نکات علمی با استفاده از محتوای کتاب ها با ساده ترین آزمایش ها است.
رئیس پژوهشکده شمال انستیتو پاستورایران با بیان اینکه آزمایش های بسیار ساده ای در مقطع ابتدایی طراحی کردیم،می افزاید:در مقطع راهنمایی هم در آزمایشگاه ها، آموزش لازم از سوی مربیان داده می شود.
وی با اشاره به اینکه دانش آموزان مقطع متوسطه اول و دوم به مقداری وسایل تکمیلی در آزمایشگاه نیاز دارند که قرار شد دانشگاه ها و اساتید در پروژه های دانش آموزی همکاری کنند،می گوید: راه اندازی آزمایشگاه علاوه بر عمق بخشی به محتوای درسی در رشد خلاقیت و لذت از مطالعه بر روی دانش آموزان تأثیرگذار است.
تولید محصول از سوی دانش آموزان
آسوری با بیان اینکه سعی داریم دانش آموزان را با لذت و روحیه مثبت به سمت تولید محتوا هدایت کنیم،ادامه می دهد: اگر دانش آموزان رشته ریاضی و فیزیک با زیست فناوری آشنایی داشته باشند می توانند از میکروب دارو تولید کنند.
این مسئول با اشاره به اینکه فرآیند تولید دارو با دستگاه انجام می شود، می گوید:مهندسان مکانیک ما در آینده می توانند با این علم به بیوتکنولوژی کمک کنند.
رئیس پژوهشکده شمال انستیتوپاستورایران با بیان اینکه آموزش مناسب به دانش آموزان سبب تولید محصول در رشته مهندسی و صنایع می شود،اضافه می کند:در حال حاضر انستیتو پاستور شمال کشور داروهایی تولید کردند که دارای ارزش افزوده بالایی هستند.
وی می افزاید:در سال های اخیر داروهای زیست فناوری تولید کردیم که به سایر کشورها صادر می کنیم،بستر لازم فراهم است که می توان با همکاری آموزش و پرورش از خلاقیت دانش آموزان هم استفاده کرد.
به گزارش خبرنگار سازمان بسیج علمی،پژوهشی و فناوری مازندران، با توجه به اینکه دانش آموزان مازندرانی رتبه های خوبی در المپیادها و جشنواره های علمی کشور کسب می‌کنند،بی شک راه اندازی آزمایشگاه زیست فناوری هم می تواند گامی در جهت موفقیت بیشتر آن ها باشد البته به شرط اینکه همکاری مراکز تحقیقاتی با آموزش و پرورش به صورت مستمر ادامه یابد.
انتهای پیام:ن.ک/