به گزارش خبرنگار سازمان بسیج علمی،پژوهشی و فناوری مازندران،روده بزرگ قسمت انتهایی سیستم گوارشی است که از انتهای روده باریک (ایلئوم) شروع می شود و تا ناحیه مقعد که قسمت انتهایی روده است ادامه می یابد.
روده بزرگ شامل قسمت های متعددی است که در ابتدا آن را سکوم می گویند که قطر آن حدود ۵/۸ -۵/۷ سانتی متر است،این قسمت بیشترین قطر کولون را دارد و در ابتدای آن آپاندیس قرار دارد و پس از سکوم شامل قسمت های کولون صعودی، عرضی، نزولی و سیگموئید است که پس از آن ۱۵ سانتی متر انتهایی آن را رکتوم یا راست روده گویند و نهایتاً قسمت خروجی قرار دارد که به نام کانال مقعد می شناسیم.
هر کدام از قسمت های روده می تواند دچار سرطان شود، طول کولون بین ۱۵۰-۱۰۰ سانتی متر است و شاید به دلیل طول زیاد آن و عوامل متعدد دیگر سومین سرطان شایع در کشورهای غربی و چهارمین سرطان شایع در جهان است،بنابرین استفاده از راه حل هایی برای تشخیص زودهنگام این بیماری بسیار دارای اهمیت است.
به تازگی یک دانشجو دکترای شیمی از دانشگاه مازندران توانست با استفاده از حسگر الکتروشیمیایی اقدام به تشخیص زودهنگام سرطان روده کند.
ائمه باقری که مورد حمایت سازمان بسیج علمی،پژوهشی و فناوری مازندران قرار گرفته است، با بیان اینکه کمک استاد راهنمایم «پروفسور جهانبخش رئوف »در انجام این تحقیق بسیار تأثیر داشت، گفت:این حسگر با شماره 016314الف/ 8۹ به ثبت رسیده است.
باقری با بیان اینکه ردیاب های شناساگر زیستی، مانند گیرنده های سنتزی و آپتامر، یک عامل شناساگر مناسب برای تشخیص مولکول های زیستی مهم هستند،افزود: در پروژه مورد نظر، یک آپتاحسگر ایمپدیمتری با معماری ساندویچی برمبنای الکترودهای شبکه چاپی گرافیت اصلاح شده با بسترهای مزوحفره عاملدار شده و نانو ذرات طلا برای شناسایی و اندازه گیری بدون نشانگر سلول های سرطانی روده ی بزرگ تهیه شده است.
این دانشجوی دکترای شیمی اضافه کرد: نتایج به دست آمده از مطالعات طیف سنجی امپدانس(۱) الکتروشیمیایی و ولتامتری چرخه ای(۲) نشان داد که آپتاحسگر ساخته شده می تواند به طور اختصاصی، سلول های سرطانی روده ی بزرگ را با حد تشخیص کم و در محدوده غلظتی وسیع به طور الکتروشیمیایی شناسایی کند.
وی بیان کرد: روش های سنتی برای تشخیص سرطان روده بزرگ، عمدتا روش های تهاجمی هستند و به دلیل هزینه بالا و نیاز به ابزار دقیق پیشرفته، زمان بر و برای طبقه بندی سرطان غیراختصاصی هستند؛هم چنین به دلیل کار بر اساس شناسایی ساختاری، برای تشخیص سرطان در مراحل نخست، نامناسب هستند و منجر به ناراحتی بیمار و مشکلات عدیده ای می شوند.
باقری افزود:در حال حاضر فنون توسعه یافته ای،مانند: اشعه ایکس، فلوسیتومتری(۳) ، اندازه گیری فلورسانس، برونکوسکوپی(۴) مجازی ، پروکتوسکپی(۵) ، سیگموئیدوسکوپی (۶)انعطاف پذیر ، کولونوسکوپی(۷) و غیره برای تشخیص سرطان وجود دارد .
این محقق با بیان اینکه تشخیص زود هنگام سرطان‌ها، می تواند مرگ و میر ناشی از آن ها را کاهش دهد،گفت: غربالگری از طریق آزمایش خون مخفی در مدفوع نیز به کاهش مرگ و میر اثبات شده است،بنابراین در بسیاری از کشورها، دستورالعمل غربالگری سرطان روده بزرگ را صادر کرده اند.
باقری با اشاره به اینکه هنوز در بسیاری از کشورها، از جمله: در کشورهای توسعه یافته در منطقه پایین آسیا، آسیا و اقیانوسیه، توصیه های غربالگری برای سرطان روده بزرگ را از سن ۵۰ سال به بالا می دانند،افزود: با توجه به اینکه، غربالگری سرطان گردن رحم، پیش تر ایجاد شده است، انتظار می رود که جذب غربالگری CRC پایین تر باشد واحتمالا به همین دلیل، بسیاری از بیماران مبتلا به CRC در مرحله پیشرفته این بیماری شناسایی می شوند.
وی اضافه کرد:علاوه بر این، مطالعات نشان می دهد که دانش در CRC و غربالگری آن بسیار کم است،برخی از موانع، از جمله: فقدان علائم، عدم توصیه غربالگری با پزشک، فقدان دانش، ترس و اضطراب بیمار نسبت به آزمون، منجر به دیر کرد در انجام غربالگری می شود.
این محقق بیان کرد: انجام روش آزمون خون مخفی در مدفوع، ارزان و ساده واگر چه میزان نتیجه مثبت کاذب، در این روش عموما بالاست، علاوه بر این، آزمایش سرولوژی با استفاده از آنتی ژن کارسینوامبریونیک و آنتی ژن کربوهیدراتی، به عنوان نشانگرهای زیستی، برای تشخیص CRC نیز به کار می روند؛ با این حال، این نشانگرها به اندازه کافی برای تشخیص زود هنگام CRC، خاص نیستند و بیماران مبتلا به سرطان پانکراس و سرطان ریه نیز افزایش CEA و CA را نشان می دهند.
این دانشجوی دکترای شیمی با اشاره به انواع متعددی از روش ها که در پیشگیری، غربالگری، درمان و مراقبت از سرطان روده بزرگ در چند دهه گذشته توسعه یافته اند،گفت: به احتمال زیاد، انتشار و متاستاز(گسترش)، از علل عمده مرگ و میر مبتلایان به این نوع سرطان است؛ درمان اصلی CRC، معمولا عمل جراحی است ولی هنگامی که با شیمی درمانی و پرتو درمانی ترکیب می شود، سبب بهبود بقای طولانی مدت می شود.
وی با بیان سمیت سیستماتیک موجود در شیمی درمانی، افزود؛ برای کاهش این خطر، تحقیق با نشانگرهای زیستی در سلول های سرطانی به رسمیت شناخته شده است؛ استفاده از نشانگرهای زیستی که حساس و اختصاصی برای سرطان مورد نظر هستند، سبب علاقمندی بسیاری برای تشخیص و توسعه درمان آنها شده اند که در این روش، از لیگاند با تمایل اتصال بالا به مولکول های مورد نظر استفاده می شود.
این محقق با بیان اینکه توسعه یک تکنولوژی به شکلی موثر در شناسایی نشانگرهای زیستی خاص و سلول سرطانی تا حد زیادی کمک می کند،گفت: از این رو، در طول دو دهه گذشته، تلاش های قابل ملاحظه ای به منظور توسعه نشانگرهای انواع مختلفی از سرطان ها با استفاده از یک فرایند شناخته شده به عنوان تکامل سیستماتیک لیگاندها از طریق غنی سازی نمایی انجام شده است.
وی بیان کرد:از طریق فرایند تکامل سیتماتیک لیگاندها(مولکولی که به گیرنده می‌چسبدلیگاندنام دارد )، ردیاب اولیگونوکلئوتیدی متعددی (آپتامرها) تولید شده است که می تواند به طور خاص به پروتئین های مرتبط با غشای سلول های مختلف تومور متصل شوند و در توسعه نشانگرهای مولکولی انتخابی حساس برای CRC، انتخاب آپتامر های مبتنی بر سلول، نوید قابل توجهی، برای شناسایی نشانگر های متعدد مفید، در یک زمان نسبتا کوتاه است.
باقری افزود: آپتامرها، به دلیل نفوذ خوب تومور ، ایمنی کم و جذب سریع، می تواند به عنوان ابزاری مناسب برای شناسایی سلول های سرطانی کاربرد داشته باشد.
این دانشجوی دکترای شیمی با بیان اینکه برای صنعتی کردن حسگرهای الکتروشیمیایی به همکاری نهادهای مختلف نیاز داریم، گفت:در حال حاضر قادر به تهیه کیت آزمایشگاهی هستیم ، نتیجه تحقیق روی موجود زنده مثبت بود و باید برروی انسان آزمایش شود.
۱: آمپدانس به صورت نسبت ولتاژ به جریان سیگنال تعریف می شود.
۲:ولتامتری چرخهای روشی است که بیشترین کاربرد را در دریافت اطلاعات کیفی دربارهی واکنشهای الکتروشیمیایی داراست. این روش تقریباً همیشه بهعنوان یک روش انتخابی برای سیستمهایی که برای نخستین بار مطالعه میشوند، به کار میرود.
۳:فلوسایتومتری روش دستگاهی بسیار سریع و قدرتمندی است که برای شناسایی ذرات (سلول‌ها) و ارزیابی خصوصیات آنها به کار میرود.
۴:بروتکوسکپ لوله ای فلزی و توخالی است که به یک لامپ مجهز شده و از طریق دهان یا بینی به داخل نای فرو داده می شود و مشاهدهً بصری بافت ریه را امکان پذیر می کند سپس پزشک با دقت مقداری از بافت و مایع درون ریه را از طریق این لوله برای امتحان بافت شناسی جدا می کند.
۵:پروکتوسکپی (دیدن راست روده و قسمت پایینی روده بزرگ یا وسیله‌ای به نام پروکتوسکپ، که وسیله‌ای اپتیک و دارای یک منبع نورانی در سر آن است.
۶: سیگموئیدوسکوپی روشی است که در آن پزشک، درون انتهایی ترین قسمت روده بزرگ شامل رکتوم (راست روده) و کولون سیگموئید را با استفاده از ابزاری به نام سیگموئیدوسکوپ نگاه می کند.
۷: کلونوسکوپی روشی برای بررسی جدار داخلی کولون یا روده بزرگ است که به کمک آن تمامی طول روده بزرگ از مقعد تا محل اتصال به روده کوچک بررسی می گردد.
انتهای پیام:ن.ک/