نگاهی به نوروز کهن همراه با خواص هفت شینی که هفت سین شد

وقتی که هوای سرد و سوزناک زمستان جای خود را به نسیم مطبوع بهار می‌بخشد وجوانه‌های سبز برگ برروی شاخه‌های درخت خودنمایی می کند، نوید نوروز را به مردم مازندران می دهد .

بی شک در کنار زیبایی‌های نوروز، گرمای معتدل بهار فرصتی برای دید و بازدید مسافران از استان‌های مختلف به مازندران است تا رخسار خود را با آب چشمه‌های جوشان استان بشویند و در کنار ساحل زیبا کبابی بخورند.

رسم کهن دیدار از اموات

یک پژوهشگر معتقد است که رسم کهن دیدار از اهل قبور از گذشته های دور در فرهنگ ایرانی ها و همین طور مازندرانی ها بود ومردم استان اموات (مرده‌های) خود را در حاشیه روستاها و بر بالای تپه‌ها که دارای طبیعت زیبا و سرسبزی بود، دفن می کردند.

علی برزگر افزود:مردم در هنگام بازگشت از زیارت اهل قبور پس از چیدن گل‌ها و گیاهان تپه، آنان را به خانه می‌آوردند وسپس به تمیز کردن خانه‌های کاه‌گلی خود می‌پرداختند.

درواقع این باورها از دیرباز براساس گاهنامه تبری ونوع معیشت مردم که کشاورزی بود،شکل گرفته است،از طرفی نقش قصه‌های قدیمی و باورهای اعتقادی نوروز هم در نوع رفتار مردم تاثیرگذار بود.

نوروزخوانی همراه با لباس محلی

این مردم شناس با اشاره به اینکه از گذشته‌های دور همراه با تغییر و تحول در شهرهای مختلف مازندران تعدادی از مردم نوروزخوانی می کردند،اضافه کرد:آنان همراه با پوشیدن لباس محلی شهر یا روستای خود در خیابان به نوروزخوانی (مژده آمدن فصل بهار)می کردند.

آنان این شعر را می خواندند {باد بهارون بیمو/ نوروز سلطون  بیمو/ مژده دهید به دوستان/ گل به گلستون اومد/ بهار آمد، بهار آمد، خوش آمد/ علی با ذوالفقار آمد، خوش آمد/ نوروزتان نوروز دیگر/ شما را سال نو باشد مبارک .}

نوروزخوانان در ابتدای هر خیابان یا خانه ای که می رسیدند این شعر را می‌خواندند و معمولا صاحب خانه با دادن پول ،تنقلات یا هدیه‌ای از آنان استقبال می‌کرد.

تبدیل هفت شین به هفت سین پس از ورود اسلام

این مردم‌شناس عقیده دارد که چیدن سفره هفت‌سین به عنوان یکی از آداب و سنن قدیمی ایرانی‌هاو همین طور مازندرانی‌ها است.

ولی در زمان گذشته هفت‌سین با نام هفت‌شین معروف بودو مازندرانی‌ها ازشبدر، شمشاد، شقایق، شیر، شمع، شمشیرو شیرینی که در مناطق مختلف استان متفاوت بود  به عنوان هفت‌شین بر سر سفره می چیدند.

برزگر با بیان اینکه پس از ورود اسلام به ایران هفت‌شین به هفت‌سین تبدیل شد،گفت:درواقع سبزه، سنبل، سمنو، سماغ و سیب با نماد طراوت و برکت، ماهی قرمز با نماد زندگی و در جریان داشتن آن، سیربا نماد گندزدایی کردن و برطرف کننده بدی‌ها در سفره هفت‌سین گذاشته شد.

سمنو،غذایی انرژی بخش و مقوی

یک کارشناس ارشد رشته تغذیه ورزشی هم معتقد است که سمنو از غذاهای انرژی بخش است؛معمولا در غذاها دو نوع قند وجود دارد یکی از آن ها قند ساده «سفید»است که با چای می خورند و خیلی زود جذب بدن می شود و ارزش غذایی ندارد.

مرجان ملکیان ادامه داد:در کنارآن قندهای پیچیده،دیر جذب بدن می شوند ، ماندگاری طولانی دارند و انرژی تولید می‌کنند که قند سمنو و غذاهایی مانند برنج،ماکارونی و نان از این نوع هست.

سرکه هم دارای خاصیت ضدعفونی کننده و براق کنندگی است و احتمالا برای تمیزکردن اشیاپیش از نوروز به کار می رفت.

ماهی نماد زندگی و منبع پروتئین

برزگر درباره خوردن سبزی پلو با ماهی، گفت:با توجه به اینکه ۹۰ درصد از مردم مازندران ساحل‌نشین بودند شب عید ماهی می‌خوردند، در واقع ماهی به عنوان غذایی بابرکت برای داشتن سالی پراز شادی و رونق خورده می‌شد.

ملکیان،عضو هیات پزشکی ورزشی مازندران خاصیت انرژی زایی ماهی در کنار برکت رزق و روزی را از دلایل دیگر خوردن آن در روز یا شب عید می داند ؛چون در کنار نماد زندگی بودن، منبع پروتئین انرژی‌زایی است که جذب بدن نمی شود و چاق هم نمی کند برای همین در زمان رژیم گرفتن، خوردن ماهی توصیه می شود.

درواقع۷۰ درصد ایرانی ها هفت سین را به صورت اشتباه می چینند به طوری که سکه جای سرکه را گرفته‌است و به عنوان نماد برکت برای سال جدید به کارمی رود.

آوردن برکت به خانه با رسم کهن تحویل سال

برزگر با بیان اینکه یکی از اهالی‌خانه که پا قدم خوبی دارد به همراه قرآن، سبزه و یک تکه نان( نشانه‌های برکت) از خانه بیرون می‌رود،گفت:این فرد که با نام «مادرمه»خطاب می شود،پس از تحویل سال به درون خانه می‌آید با اعضای خانواده روبوسی می‌کند و با این اقدام برکت به خانه می‌آورد.

معمولا پس از سال تحویل کوچکترها به دیدار بزرگتر‌ها می‌روند، با توجه به اینکه در زمان قدیم  مبادلات به صورت پایاپای بود معمولا تخم‌مرغ آب‌پز به مهمانان می‌دادند.

h

درواقع تخم‌مرغ با توجه به زردی درون آن، نماد زندگی و کهکشانی از یک جهان زیبا بودو به کسانی که دوست داشتند تقدیم می‌کردند.

عطر و بوی گلاب، هدیه به مهمانان نوروزی

این مردم شناس دادن گلاب به مهمانان در ایام نوروز را از سنت های دیگر مردم استان می داند،معمولا مازندرانی ها گلاب را برروی دستان مهمان می ریزند و آنان هم دستان خود را روی صورت یا لباس خود می کشند.

هر گوشه از کشور ما پر از آداب و رسوم زیبا و جذاب است که در این گزارش به گوشه‌ای از آن پرداخته شده است.

انتهای پیام/